امروزه با افزایش آگاهی زنان از حقوق قانونی خود، موضوع طلاق از طرف زن به یکی از مباحث مهم حقوقی و اجتماعی تبدیل شده است. گاهی اوقات، زنان به دلایل مختلفی مانند خشونت خانگی، عدم تفاهم، مشکلات مالی یا خیانت همسر، تصمیم به جدایی می‌گیرند. در چنین شرایطی، آگاهی از سریع ترین راه طلاق از طرف زن به کاهش فشارهای روحی و روانی ناشی از این فرآیند کمک می‌کند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی جامع و دقیق سریع ترین راه طلاق از طرف زن بپردازیم.
⭐برای دسترسی به آدرس و شماره تماس بهترین وکیل مشهد کلیک کنید!
سریع ترین راه طلاق از طرف زن در نگاه کلی
مسئله طلاق از سوی زن موضوعی پیچیده و چندوجهی است. به‌طور کلی و بر اساس قوانین موجود، حق طلاق اصولاً در اختیار مرد قرار دارد. این بدان معناست که در شرایط عادی، زن نمی‌تواند به‌طور مستقیم درخواست طلاق دهد. با این حال، قانون‌گذار با درک شرایط خاص و لزوم حمایت از حقوق زنان، راهکارهایی را برای آن‌ها در نظر گرفته است تا در صورت نیاز بتوانند از این حق استفاده کنند.
یکی از مهم‌ترین این راه‌کارها، مفهوم «وکالت در طلاق» است. در این روش، مرد می‌تواند به همسر خود اجازه دهد تا در شرایط خاص، از طرف او اقدام به طلاق کند. این وکالت می‌تواند در زمان عقد یا بعد از آن به زن داده شود. وکالت در طلاق به زن این امکان را می‌دهد تا در صورت بروز مشکلات جدی در زندگی مشترک، بتواند از این حق استفاده کند.
علاوه بر این، در سند ازدواج رسمی، دوازده شرط مهم گنجانده شده است. این شروط به منظور حمایت از حقوق زن در ازدواج تعیین شده‌اند. اگر زن بتواند ثابت کند که شوهرش یکی از این شروط را نقض کرده است، می‌تواند بر اساس آن درخواست طلاق کند.
یکی دیگر از مصادیق سریع ترین راه طلاق از طرف زن، اصطلاح «عسر و حرج» است. این اصطلاح به شرایطی اشاره دارد که در آن ادامه زندگی مشترک برای زن غیرقابل تحمل شده و او را دچار سختی و مشقت فراوان کرده است. قانون‌گذار با درک این واقعیت که گاهی شرایط زندگی مشترک ممکن است برای زن بسیار دشوار شود، این مفهوم را وارد قوانین طلاق کرده است.
در صورتی که زن بتواند ثابت کند در شرایط عسر و حرج قرار دارد، می‌تواند از دادگاه درخواست طلاق کند. مثلا یکی از مصادیق بارز عسر و حرج که در قانون به آن توجه ویژه‌ای شده، عدم وجود رابطه زناشویی در زندگی مشترک است. این موضوع از نظر قانون بسیار حائز اهمیت است، زیرا یکی از ارکان اصلی ازدواج را تشکیل می‌دهد. اگر زن بتواند ثابت کند که در زندگی مشترک رابطه زناشویی وجود ندارد، همین دلیلی قوی برای صدور حکم طلاق خواهد بود.
در مجموع، اگرچه حق طلاق به‌طور عمومی در اختیار مرد است، اما قانون‌گذار تلاش کرده است تا با در نظر گرفتن شرایط مختلف، امکان درخواست طلاق را برای زنان نیز در موارد ضروری فراهم کند. با این حال، باید کنید که فرآیند طلاق، به‌ویژه زمانی که از جانب زن درخواست می‌شود، معمولاً پیچیده و زمان‌بر است. این فرآیند نیازمند ارائه مدارک و شواهد کافی، حضور در جلسات دادگاه و گاهی مذاکرات طولانی است که شما میتوانید با انتخاب بهترین وکیل پایه یک دادگستری در مشهد این مراحل را برای خود آسان تر کنید. در ادامه راه‌های درخواست از طرف زن را بیشتر مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
سریع ترین راه طلاق از طرف زن چیست؟
دو راهکار اصلی وجود دارد که فرآیند طلاق را برای زنان تسریع می‌کند و آن را به سریع‌ترین شکل ممکن به نتیجه خودهد رساند.
نخستین و سریع ترین راه طلاق از طرف زن، برخورداری از «حق طلاق» است. این حق در واقع نوعی وکالت‌نامه محسوب می‌شود که طی آن، مرد به همسرش اجازه می‌دهد تا در صورت لزوم، از جانب او اقدام به طلاق کند. زمانی که زن از چنین حقی برخوردار باشد، می‌تواند بدون نیاز به حضور همسرش در دادگاه حاضر شده و تمامی مراحل قانونی طلاق را طی کند. داشتن حق طلاق، فرآیند طلاق را بسیار ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند زیرا زن می‌تواند به‌عنوان نماینده قانونی همسرش عمل کرده و تمامی اقدامات لازم را انجام دهد. داشتن حق طلاق این امکان را برای زنان فراهم می‌آورد تا بدون دردسر و پیچیدگی‌های معمول، جدایی خود را رسمیت بخشند.
دومین راهکار مؤثر برای تسریع فرآیند طلاق از جانب زن، «طلاق توافقی» است. این نوع طلاق زمانی امکان‌پذیر است که هر دو طرف، یعنی زن و مرد، با جدایی موافق باشند. طلاق توافقی یکی از رایج‌ترین انواع طلاق محسوب می‌شود، زیرا نیازی به ارائه دلایل خاص یا اثبات تخلف یکی از طرفین ندارد. در این نوع طلاق، زوجین با توافق یکدیگر تصمیم به جدایی می‌گیرند و این نوع طلاق، فرآیند قانونی را بسیار ساده‌تر و سریع‌تر می‌کند.
یکی از مزایای اصلی طلاق توافقی این است که نیازی به احضار طرفین به دادگاه یا ارائه مدارک و شواهد خاص برای اثبات لزوم طلاق وجود ندارد. علاوه بر این، در طلاق توافقی معمولاً زوجین قبل از مراجعه به دادگاه، در مورد مسائل مهمی مانند تقسیم اموال، حضانت فرزندان (در صورت وجود) و سایر موارد مرتبط به توافق می‌رسند. این توافق‌های قبلی باعث می‌شود که فرآیند قانونی با سرعت و سهولت بیشتری پیش برود.
طلاق زن با عسر و حرج
اگر به دنبال سریع ترین راه طلاق از طرف زن بدون داشتن حق طلاق و طلاق توافقی هستید، عسر و حرج گزینه مناسبی است. در واقع زمانی که زوجین نمی‌توانند برای جدایی به توافق برسند، یکی از مؤثرترین و سریع‌ترین راه‌های طلاق برای زنان، استفاده از مفهوم «عسر و حرج» است. این مفهوم که در ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران تعریف شده، به زنانی که زندگی مشترکشان با سختی و مشقت غیرقابل تحملی همراه است، اجازه می‌دهد تا برای رهایی از این وضعیت به دادگاه مراجعه کنند.
برای اینکه دادگاه بتواند حکم طلاق بر اساس عسر و حرج صادر کند، زن باید یکی از مصادیق قانونی عسر و حرج را اثبات نماید. این مصادیق شامل موارد زیر است:
محکومیت مرد به ۵ سال حبس یا بیشتر: در حالتی که مرد به هر دلیلی به حبس قطعی به مدت ۵ سال یا بیشتر محکوم شود، زن می‌تواند برای اخذ طلاق اقدام کند. این مورد به دلیل طولانی بودن مدت جدایی و مشکلاتی که برای زندگی مشترک ایجاد می‌کند، به عنوان یکی از مصادیق عسر و حرج شناخته شده است. زن می‌تواند با ارائه حکم قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت همسرش، درخواست طلاق خود را به دادگاه خانواده ارائه دهد.
ترک زندگی توسط زوج: اگر مرد بدون عذر موجه حداقل به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب در یک سال، زندگی مشترک را ترک کند، مصداق عسر و حرج محسوب می‌شود. در این شرایط، زن می‌تواند برای اخذ طلاق به مراجع قانونی مراجعه کند. این مورد به دلیل ایجاد بلاتکلیفی و مشکلات عاطفی و مالی برای زن، در زمره مصادیق عسر و حرج قرار گرفته است. زن باید بتواند با ارائه شواهد و مدارک، از جمله شهادت همسایگان یا اقوام، ترک زندگی توسط همسرش را اثبات کند.
ضرب و شتم یا سوء استفاده از زوجه: اگر مرد، زن را مورد ضرب و شتم قرار دهد یا به هر نحوی از او سوء استفاده کند، زن می‌تواند با ثبت شکایت برای طلاق اقدام کند. قانون‌گذار هرگونه رفتار خارج از عرف که تحمل آن برای زن دشوار باشد را در این دسته قرار داده است. این مورد شامل خشونت‌های فیزیکی، روانی یا حتی اقتصادی می‌شود. زن باید بتواند با ارائه مدارک پزشکی، گزارش‌های پلیس یا شهادت شهود، وجود این نوع سوء رفتار را اثبات کند.
ابتلای زوج به بیماری‌های صعب العلاج: یکی دیگر از مصادیق عسر و حرج، ابتلای مرد به بیماری‌های صعب العلاج است. اگر بیماری روانی یا جسمی مرد به گونه‌ای باشد که زندگی مشترک را مختل کند، زن می‌تواند از این طریق درخواست طلاق دهد. این مورد به دلیل فشارهای روحی و جسمی که ممکن است بر زن وارد شود، در نظر گرفته شده است.
اعتیاد زوج به مشروبات الکلی یا مواد مخدر: در صورتی که مرد به مشروبات الکلی یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد و با تشخیص پزشک برای ترک آن اقدام نکند، زن می‌تواند برای طلاق اقدام کند. همچنین، اگر مرد پس از تعهد و ترک اعتیاد، مجدداً به مصرف مواد روی آورد، زن می‌تواند برای درخواست طلاق به دادگاه صالح مراجعه کند.
لازم به ذکر است که موارد ذکر شده تنها نمونه‌هایی از مصادیق عسر و حرج هستند و این فهرست جامع و کامل نیست. دادگاه می‌تواند در موارد دیگری نیز که عسر و حرج زن احراز شود، حکم به طلاق دهد. به عنوان مثال، مواردی مانند عدم پرداخت نفقه، عدم تمکین جنسی، ازدواج مجدد مرد بدون رضایت همسر اول، یا حتی بیکاری طولانی مدت مرد که منجر به مشکلات مالی شدید خانواده شود نیز می‌توانند در شرایطی خاص به عنوان مصادیق عسر و حرج در نظر گرفته شوند.
طلاق زن با تحقق شروط ۱۲گانه در عقدنامه
یکی از راهکارهای درخواست طلاق از طرف زن، استفاده از شروط دوازده‌گانه مندرج در عقدنامه است. این شروط که در سند ازدواج گنجانده شده‌اند، به زنان این امکان را می‌دهند تا در صورت تحقق هر یک از آن‌ها، برای اخذ طلاق به دادگاه مراجعه کنند. البته باید توجه داشت که این روش معمولاً مستلزم یک فرآیند طولانی دادرسی است و نمی‌توان آن را راهی سریع برای طلاق در نظر گرفت.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که امکان استفاده از این شروط برای طلاق، منوط به امضای آن‌ها توسط مرد در زمان عقد است. بنابراین، اگر مرد این شروط را امضا نکرده باشد، زن نمی‌تواند از این طریق اقدام به طلاق کند.
حال به بررسی دقیق‌تر این شروط دوازده‌گانه می‌پردازیم:
- عدم پرداخت نفقه یا سایر حقوق واجب زن: اگر مرد به مدت شش ماه از پرداخت نفقه یا سایر حقوق ضروری همسرش خودداری کند، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد. نفقه شامل تمامی هزینه‌های ضروری زندگی از جمله خوراک، پوشاک، مسکن و درمان است.
- سوء معاشرت یا سوء رفتار زوج: این مورد شامل رفتارهایی مانند توهین، تهدید، ضرب و جرح و اصرار بر روابط جنسی نامتعارف می‌شود. هر گونه رفتاری که باعث آزار جسمی یا روحی زن شود، می‌تواند در این دسته قرار گیرد.
- ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج: این شرط شامل بیماری‌های مقاربتی و افسردگی حاد نیز می‌شود. در صورتی که این بیماری‌ها زندگی مشترک را مختل کنند، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد.
- جنون زوج: این مورد معمولاً شامل بیماری‌هایی مانند اسکیزوفرنی می‌شود. جنون باید به حدی باشد که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرممکن یا بسیار دشوار سازد.
- اشتغال مرد به شغلی که منافی با حیثیت زن و مصالح خانواده باشد: تشخیص این موضوع بر عهده دادگاه است. شغل‌هایی که به نوعی باعث بدنامی خانواده یا تضییع حقوق زن شوند، می‌توانند مشمول این بند باشند.
- محکومیت مرد به حبس پنج سال یا بیشتر: در صورتی که مرد به حکم قطعی به پنج سال حبس یا بیشتر محکوم شود، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد.
- ابتلا به هر نوع اعتیاد: این مورد شامل اعتیاد به مواد مخدر، الکل، قمار، خودارضایی شدید و حتی تماشای مداوم فیلم‌های پورن می‌شود. اعتیاد باید به حدی باشد که زندگی خانوادگی را مختل کند.
- ترک زندگی خانوادگی بدون عذر موجه: اگر مرد بدون دلیل قانع‌کننده، زندگی مشترک را ترک کند، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد.
- ارتکاب جرایم مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن: این جرایم باید منجر به محکومیت قطعی مرد شده باشند. جرایمی که باعث بدنامی خانواده یا لطمه به آبروی زن شوند، در این دسته قرار می‌گیرند.
- ناتوانی مرد در فرزندآوری: اگر مرد به دلیل مشکلات جسمی یا عقیم بودن نتواند صاحب فرزند شود، زن می‌تواند پس از گذشت پنج سال درخواست طلاق دهد.
- مفقود الاثر شدن زوج: اگر مرد به مدت شش ماه مفقودالاثر شود و زن برای اعلام این موضوع به دادگاه مراجعه کند، می‌تواند درخواست طلاق دهد.
- ازدواج مجدد مرد بدون رضایت همسر اول: اگر مرد بدون رضایت همسر اول، همسر جدیدی اختیار کند، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد. همچنین، حتی اگر زن در ابتدا رضایت داده باشد، در صورتی که مرد بین همسران خود عدالت را رعایت نکند، زن می‌تواند درخواست طلاق کند.
باید توجه داشت که اثبات هر یک از این شروط در دادگاه مستلزم ارائه مدارک و شواهد کافی است. این فرآیند معمولاً زمان‌بر است و ممکن است چندین جلسه دادگاه را در بر گیرد. همچنین، قاضی باید قانع شود که شرط مورد نظر به طور کامل محقق شده و ادامه زندگی مشترک برای زن غیرممکن یا بسیار دشوار شده است.
سریع ترین راه طلاق از طرف زن در دوران عقد
امکان طلاق از سوی زن در دوران عقد، یعنی پیش از آغاز زندگی مشترک و قبل از وقوع رابطه زناشویی، وجود دارد. این مرحله که به دوران عقد معروف است، زمانی است که زوجین از نظر قانونی و شرعی به یکدیگر محرم شده‌اند اما هنوز زندگی مشترک خود را آغاز نکرده‌اند.
در صورت وقوع طلاق در این دوره، قانون تعیین کرده است که نیمی از مهریه به زن تعلق میگیرد. این حکم بر اساس این فرض است که هنوز رابطه زناشویی بین زوجین صورت نگرفته است. اما اگر رابطه زناشویی انجام شده باشد، یعنی زن دیگر باکره نباشد، در این صورت تمام مهریه به زن تعلق خواهد گرفت.
قانون مدنی ایران در ماده ۱۰۸۵ به زنان این حق را داده است که تا زمان دریافت کامل مهریه خود، از برقراری رابطه زناشویی با همسرشان خودداری کنند. این حق که به «حق حبس» معروف است، به زنان این امکان را می‌دهد که از خود در برابر احتمال عدم پرداخت مهریه محافظت کنند. تفاوت اصلی بین طلاق در دوران عقد و طلاق پس از آغاز زندگی مشترک، در مسئله باکره بودن زن نهفته است. وگرنه سریع ترین راه طلاق از طرف زن در دوران عقد، همان راهکارهای بعد از تشکیل زندگی مشترک خواهد بود.
مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن
● کپی شناسنامه خانم: این مدرک برای اثبات هویت قانونی زن و تأیید وضعیت تأهل او ضروری است.
● کپی کارت ملی هوشمند: کارت ملی به عنوان مدرک شناسایی معتبر در ایران، برای تأیید هویت و اطلاعات شخصی زن مورد نیاز است. این کارت حاوی اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتری نسبت به شناسنامه است.
● رونوشت عقدنامه: عقدنامه سند رسمی ازدواج است که تاریخ دقیق عقد، مشخصات زوجین، میزان مهریه و شروط ضمن عقد را نشان می‌دهد.
● گواهی تست بارداری: این گواهی که باید از پزشکی قانونی اخذ شود، برای تعیین وضعیت بارداری زن در زمان درخواست طلاق ضروری است. این مدرک اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا وضعیت بارداری می‌تواند بر روند طلاق و حقوق زن تأثیرگذار باشد.
مراحل طلاق از طرف زن
ابتدا، زن باید درخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه این درخواست را بررسی می‌کند و اگر دلایل ارائه‌شده برای طلاق را قانع‌کننده بیابد، حکمی در این زمینه صادر می‌کند. پس از صدور حکم، زوجین فرصت دارند تا آن را مطالعه کرده و در صورت وجود هرگونه اعتراض، نظر خود را اعلام کنند.
در صورتی که یکی از طرفین به حکم صادرشده اعتراض داشته باشد، پرونده به دادگاه تجدیدنظر ارسال می‌شود. این دادگاه نیز پس از بررسی‌های لازم، حکم جدیدی صادر می‌کند. در این مرحله نیز زن و شوهر می‌توانند نسبت به حکم جدید اعتراض کنند.
چنانچه باز هم اعتراضی نسبت به حکم دادگاه تجدیدنظر وجود داشته باشد، پرونده برای بررسی نهایی به دیوان عالی کشور فرستاده می‌شود. دیوان عالی کشور پس از رسیدگی به پرونده، رأی نهایی را صادر می‌کند.
اگر زن درخواست طلاق کند مهریه تعلق میگیرد؟
مهریه، حق مسلمی است که قانون برای زنان در نظر گرفته و به محض جاری شدن صیغه عقد، به زن تعلق میگیرد. زن می‌تواند هر زمان که بخواهد، مهریه خود را درخواست کند. در مواردی که حق طلاق به زن واگذار شده باشد، میزان مهریه‌ای که او می‌تواند دریافت کند به حدود اختیاراتی که در وکالت‌نامه ذکر شده، بستگی دارد.
هنگامی که زن درخواست طلاق می‌دهد و موضوع مهریه مطرح می‌شود، او می‌تواند با اثبات عسر و حرج (سختی و مشقت زیاد) حکم طلاق را دریافت کند. در این شرایط، دادگاه با توجه به قوانین جدید مهریه، درباره مقدار آن و پذیرش بخشش آن تصمیم میگیرد. اگرچه زن می‌تواند پیشنهادهای خود را ارائه دهد، اما تصمیم نهایی بر عهده دادگاه است.
در صورتی که زن از شروط دوازده‌گانه مندرج در دفتر نکاح برای طلاق استفاده کرده باشد، اختیار بیشتری در تصمیم‌گیری درباره پذیرش بخشش مهریه و مقدار آن خواهد داشت. در این حالت، او راحت‌تر می‌تواند به مهریه خود دست یابد و حتی امکان تعیین مبلغ بیشتری را دارد.
چه زمانی به زن مهریه تعلق نمی‌گیرد؟
گفتیم که به‌طور کلی، مهریه حقی است که به زن تعلق میگیرد و در صورت درخواست طلاق از سوی زن، برای عدم پرداخت آن باید دلایل قانع‌کننده‌ای ارائه شود. حتی در شرایطی که زن مرتکب خیانت شده، مجرم شناخته شود یا از شوهر تمکین نکند (ناشزه باشد)، قانون او را مستحق دریافت مهریه می‌داند.
با این حال، دو حالت استثنایی وجود دارد که در آن‌ها مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد. این موارد بر اساس ماده 1089 قانون مدنی عبارتند از:
- زمانی که عقد باطل بوده و نزدیکی صورت نگرفته باشد.
- در صورتی که عقد فسخ شود و نزدیکی انجام نشده باشد.
البته در مورد دوم، اگر مرد دچار بیماری عنن (نوعی ناتوانی جنسی) باشد، نصف مهریه به زن تعلق میگیرد. هنگامی که زن درخواست طلاق می‌دهد و موضوع مهریه مطرح می‌شود، دادگاه به پرداخت طلب زن توجه می‌کند، حتی اگر زندگی مشترک هنوز آغاز نشده باشد. اگر زن بتواند دلایلی ارائه دهد که مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد، نصف مهریه به او پرداخت می‌شود، البته به شرطی که باکره باشد. در صورتی که در دوران عقد نزدیکی صورت گرفته باشد، تمام مهریه به زن تعلق میگیرد.
در مواردی که زن بدون دلیل قانونی از شوهر کراهت داشته باشد، برای طلاق باید رضایت شوهر را جلب کند. این کار معمولاً با بخشیدن تمام یا بخشی از مهریه امکان‌پذیر است و به آن طلاق خلع گفته می‌شود. بنابراین شرایط پرداخت یا عدم پرداخت مهریه در صورت درخواست طلاق از سوی زن، پیچیده و تابع عوامل متعددی است.
کلام آخر
در پایان، باید تأکید کرد که طلاق، به‌ویژه از سوی زن، تصمیمی پیچیده و چندوجهی است که نیازمند بررسی دقیق تمام جوانب می‌باشد. اگرچه در این مقاله سعی کردیم سریع ترین راه طلاق از طرف زن را معرفی کنیم، اما مهم است به یاد داشته باشیم که هریک از مصادیق سریع‌ترین راه طلاق از طرف زن، شرایط منحصر به فرد خود را دارد. از اینکه وقت گذاشتید و این مقاله را در وبسایت وکلای مشهد مطالعه کردید سپاسگزاریم. لطفاً دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید تا بتوانیم در آینده مطالب کاربردی‌تری ارائه دهیم.
